အင္တာနက္ဆိုတာ

1957 ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၄ ရက္ေန႔မွာ ကေန႔ေခတ္ နည္းပညာကမၻာႀကီးကို ျဖစ္ေပၚလာေစမယ့္ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယံက ကမၻာ့ပထမဦးဆုံးၿဂိဳဟ္တုျဖစ္တဲ့ စပြတ္နစ္ (၁) ကို လႊတ္တင္နိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ဟာ ကမၻာႀကီးကို တုန္လွုပ္သြားေစပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကိုပါ။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ကမၻာပတ္လမ္းေၾကာင္း ေပၚကို ၿဂိဳဟ္တုလႊတ္တင္နိုင္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနဆဲအခ်ိန္မွာပဲ သူတို႔ရဲ့ အဓိကၿပိဳင္ဘက္က အရင္လႊတ္တင္နိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ အႀကီးအက်ယ္ တုန္လွုပ္သြားခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအျဖစ္အပ်က္ေၾကာင့္ ARPA (the Advanced Research Project Agency) ဆိုတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုကို နည္းပညာသစ္၊ စိတ္ကူးသစ္ေတြကို သုေတသနလုပ္နိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ကာကြယ္ေရးဌာနက စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါေတာ့တယ္။ အဲ့ဒီအဖြဲ႕ရဲ့ အေက်ာ္ၾကားဆုံးဖန္းတီးမွု႔ကေတာ့ ကေန႔နည္းပညာကမၻာႀကီးကို ျဖစ္ေပၚလာေစတဲ့ အင္တာနက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္မွာေတာ့ Joseph Licklider လို႔ေခၚတဲ့ ကြန္ပ်ဴတာသိပၸံပညာရွင္က Man-Computer Symbiosis လို႔အမည္ေပးထားတဲ့ စာတမ္းတစ္ေစာင္ကို တင္ျပလာပါတယ္။ အဲ့ဒီစာတမ္းဟာ နက္ဝပ္ကြန္ပ်ဴတာေတြ တည္ေဆာက္ဖို႔အတြက္ စိတ္ကူးအေျခခံတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွာ Joseph Licklider ဟာ ARPA ရဲ့ Information Process Office ဥကၠဌအျဖစ္နဲ႔ သုေတသနအဖြဲ႕တစ္ခုကို ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူရဲ့စိတ္ကူးကို အေကာင္အထည္မေဖာ္ျဖစ္ခင္မွာပဲ အဖြဲ႕ကေန ထြက္သြားခဲ့ပါတယ္။

၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလမွာ ARPANET လို႔အမည္ေပးထားတဲ့ ကြန္ပ်ဴတာနက္ဝပ္အစီအစဥ္ကို စတင္အေကာင္အထည္ ေဖာ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွာေတာ့ ပထမဦးဆုံး ကြန္ပ်ဴတာနက္ဝပ္ ေလးခုကို စတင္အသုံးျပဳနိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီ ပထမဆုံး နက္၀ပ္ေတြမွာသုံးခဲ့တဲ့ packets switching နည္းစနစ္ဟာ ကေန႔ထိ အသုံးျပဳေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။

ARPANET ရဲ့ packets switching နည္းစနစ္ကို ၿဗိတိန္တကၠသိုလ္ေတြစုေပါင္းထားတဲ့ နက္ဝပ္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ JANET နဲ႔ အမ်ားသုံးနက္ဝပ္လုပ္ငန္းကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္တဲ့ CompuServe အပါအဝင္ အျခားအဖြဲ႕အစည္းေတြကလည္း အသုံးျပဳလာၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီနက္ဝပ္ေတြဟာ ကေန႔ေခတ္နဲ႔ႏွိုင္းယွဥ္ရင္ Private Network သာသာမၽွသာျဖစ္ပါတယ္။

အ ေျခခံနည္းစနစ္ တူေပမယ့္ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံေတြေၾကာင့္ အဲ့ဒီနက္ဝပ္ေတြကို တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ခ်ိတ္ဆက္ဖို႔ႀကိဳးစားတဲ့အခါမွာေတာ့ အခက္အခဲေတြ ၾကဳံလာရပါေတာ့တယ္။ ဒီျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို႔ ARPA ရဲ့ Satellite Network Packets Project မွာလုပ္ေနတဲ့ Robert Kahn နဲ႔ စတန္းဖို႔တကၠသိုလ္က Vinton Cerf တို႔ပူးေပါင္းၿပီး မတူညီတဲ့ နက္ဝပ္စနစ္ေတြအတြက္ ၾကားခံ Mask တစ္ခုအေနနဲ႔ေဆာင္ရြက္ေပးနိုင္တဲ့ Protocol တစ္ခုကို ဖန္းတီးေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွာ ေဖာ္ထုပ္ခဲ့တဲ့ အဲ့ဒီနည္းပညာကို "Internet Transmission Control Program” လို႔ ေခၚခဲ့ပါတယ္။

အဲ့ဒီ Protocol က နက္ဝပ္ရဲ့လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို ေလၽွာ့ခ်ၿပီး ကြန္ပ်ဴတာကို အဓိက အလုပ္လုပ္ခိုင္းလိုက္တဲ့ နည္းစနစ္တစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ရလဒ္ကေတာ့ နက္ဝပ္ေတြအားလုံးကို ခ်ိတ္ဆက္မယ္ဆိုရင္ေတာင္ ခ်ိတ္ဆက္နိုင္တဲ့ နည္ပညာတစ္ခု ျဖစ္လာတာပါပဲ။ ARPA က လိုအပ္တဲ့ Software ေတြကိုပါ တည္ေဆာက္ခဲ့ၿပီး ၁၉၇၇ ခုႏွစ္မွာေတာ့ မတူကြဲျပားတဲ့ နက္ဝပ္သုံးခုကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ခ်ိတ္ဆက္နိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္မွာ Protocol ကို လက္စသတ္နိုင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၈၂ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အဲ့ဒီ Protocol “TCP/IP” ကို အျခားအဖြဲ႕အစည္းေတြကပါ စတင္အသုံးျပဳလာၾကပါတယ္။ အင္တာနက္ဆိုတာ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ အစျပဳခဲ့ၿပီပဲျဖစ္ပါတယ္။

World Wide Web

၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ဝန္းက်င္မွာ Gopher လို႔ေခၚတဲ့ စနစ္တစ္ခုကို အသုံးျပဳလာၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီစနစ္ဟာ အခ်က္အလက္ေတြကို ရွာေဖြ၊ ျဖန႔္ေဝေပးနိုင္တဲ့ စနစ္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ တကၠသိုလ္ေတြမွာ အေတာ္ေလး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန႔္အသုံးျပဳခဲ့တဲ့ နည္းပညာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ တကၠသိုလ္တစ္ခုလုံးရဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို တစ္ေနရာတည္းမွာပဲ စုထားနိုင္ၿပီး Gopher စနစ္နဲ႔ အျခားကြန္ပ်ဴတာေတြက ဆက္သြယ္ရယူနိုင္ပါတယ္။

Gopher ကို မင္နီဆိုးတာတကၠသိုလ္က ဖန္တီးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီမွာ အ ေျခအေနေတြကို ေျပာင္းလဲသြားေစနိုင္တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တစ္ရပ္ကို မင္နီဆိုးတာ တကၠသိုလ္က ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ Gopher နည္းပညာကို အသုံးျပဳေနသူေတြက အသုံးျပဳခ ေပးရမယ္လို႔ ေၾကျငာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လက္ရွိ Gopher အသုံးျပဳေနသူေတြက အျခားနည္းပညာတစ္ခုခုကို ေျပာင္းသုံးဖို႔ စဥ္းစားလာၾကပါေတာ့တယ္။

ဆြစ္ဇာလန္နိုင္ငံမွာ အ ေျခစိုက္ထားတဲ့ CERN (The European Council of Nuclear Research Center) ဆိုတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမွာလည္း Gopher ကို အစားထိုးနိုင္တဲ့ နည္းပညာတစ္ခုက ရွိေနပါတယ္။ အဲ့ဒီအဖြဲ႕ကTim Berners-Lee ဆိုတဲ့ပညာရွင္က Document ေတြအတြင္းမွာ အျခား Document ေတြကို Reference လုပ္ထားတဲ့ Link ေတြ ထည့္သြင္းနိုင္တဲ့ နည္းပညာတစ္ရပ္ကို ဖန္တီးေနပါတယ္ (အဲ့ဒီ Document ေတြကို သူက Hypertext Document လို႔ ေခၚပါတယ္)။ လက္ေတြ႕အေနနဲ႔ Document ေတြကို Server တစ္လုံးထဲမွာ စုစည္းထားၿပီး ျဖန႔္ေဝေပးနိုင္တဲ့ Server Software တစ္ခုနဲ႔ အဲ့ဒီ Document ေတြကိုဖတ္နိုင္တဲ့ Program တစ္ခုကိုလည္း ဖန္တီးခဲ့ပါတယ္။ ဖန္တီးမွုအားလုံးကိုစုေပါင္းၿပီး "WorldWideWeb” လို႔ အမည္ေပးခဲ့ပါတယ္။ WorldWideWeb စနစ္ကို ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ ဖန္းတီးခဲ့တာျဖစ္ေပမယ့္ လူသုံးမ်ားတဲ့ စနစ္တစ္ခုရယ္လို႔ ျဖစ္လာဖို႔ အခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခု ေစာင့္ခဲ့ရပါတယ္။

၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၁၃ ရက္ေန႔မွာ WorldWideWeb နည္းပညာရဲ့ Source Code ကို အမ်ားကို ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီနည္းပညာကို မည္သူမဆို (အခမဲ့) အသုံးျပဳခြင့္ရလာပါတယ္။ ဒါဟာလည္း ႀကီးမားတဲ့အလွည့္အေျပာင္းတစ္ခုကို ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုပဲ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

အဲ့ဒီႏွစ္ထဲမွာပဲ NCSA (National Center of Supercomputing Applications) က Web Browser နဲ႔ Gopher Client ကိုေပါင္းစပ္ထားတဲ့ Program တစ္ခုကို ဖန္တီးေဖာ္ထုပ္ခဲ့ပါတယ္။ Mosaic လို႔ ေခၚပါတယ္။ အစပိုင္းမွာေတာ့ Unix Operating System ေတြအတြက္ ဖန္းတီးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွာ Mac နဲ႔ Windows အတြက္ပါ သီးျခား Version ေတြ ဖန္တီးေပးခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္ကစၿပီး Mosaic နဲ႔ WorldWideWeb ဟာ အလၽွင္အျမန္ က်ယ္ျပန္႔လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

Web Browser ေတြလည္း တစ္ခုၿပီးတစ္ခု (မယုံနိုင္ေလာက္ေအာင္) မ်ားျပားစြာ ေပၚေပါက္လာပါတယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ တကၠသိုလ္ေတြ၊ ေကာ္ပိုရိတ္ေတြရဲ့ သုေတသနပေရာဂ်က္ေတြ အေနနဲ႔ ေပၚေပါက္လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
( myanmar itpro မွ ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပပါတယ္ )